Mẫu vật ngoài hành tinh quý giá và chặng đường 7 năm
Viên nang của tàu thăm dò OSIRIS-REx hạ cánh xuống khu thử nghiệm quân sự ở bang Utah, Mỹ (Ảnh: NASA).
Ngày 27/9, các nhà khoa học tại Trung tâm Vũ trụ Johnson (JSC) bắt đầu tiến hành dỡ nắp ngoài của viên nang trên tàu thăm dò OSIRIS-REx.
Đây là mẫu vật từ Bennu – một tiểu hành tinh ngoài vũ trụ, đã được tàu thu thập sau hành trình kéo dài 7 năm ngoài không gian, và vừa trở về Trái Đất ngày 24/9 vừa qua.
Ước tính, Bennu nằm cách Trái Đất khoảng 6,2 tỷ km. Mẫu vật được thu thập từ tiểu hành tinh này vào năm 2020, và được lưu trữ trong viên nang của tàu OSIRIS-REx kể từ đó.
“Họ (các nhà khoa học) đã vô cùng hồi hộp, khi nắp được nhấc lên”, Bộ phận Khoa học Khám phá và Nghiên cứu Vật liệu Thiên văn (ARES) của NASA, cho biết.
Tại bước đầu tiên của công đoạn nghiên cứu, NASA sẽ thu thập những bột đen và các hạt nhỏ, cỡ hạt cát, bám trên nắp và phần đế của viên nang. Loại bột này được cho là từng tồn tại trên bề mặt của tiểu hành tinh Bennu, cũng là trọng tâm của sứ mệnh OSIRIS-REx.
Các chuyên gia của NASA tháo nắp hộp đựng mẫu tiểu hành tinh OSIRIS-REx ngày 27/9 (Ảnh: NASA).
Các nhà nghiên cứu sẽ phân tích mẫu này nhằm hé lộ những khám phá mới về sự hình thành và tiến hóa ban đầu của vật chất trong Hệ Mặt Trời. Bên cạnh đó, nghiên cứu cũng đánh giá vai trò của các tiểu hành tinh giàu carbon như Bennu trong việc gieo mầm cho Trái Đất những “khối xây dựng sự sống”.
Dẫu vậy, công đoạn này sẽ không thể diễn ra một cách nhanh chóng. Nhóm ARES thậm chí chỉ vừa mới bắt đầu tiếp cận mẫu vật tiểu hành tinh. Họ đang cố gắng tháo rời hệ thống phức tạp của Cơ chế thu thập mẫu vật (TAGSAM), nhằm tiếp cận lượng mẫu vật lớn hơn nằm ở bên trong.
Khi TAGSAM được tách ra khỏi viên nang, nó sẽ được đưa vào hộp kín và bảo quản ở môi trường nitơ trong tối đa 2 giờ. Các hoạt động này diễn ra trong một phòng thí nghiệm được thiết kế đặc biệt cho sứ mệnh OSIRIS-REx.
Nguy cơ vi khuẩn lạ xâm nhập?
Ngay từ khi viên nang chứa mẫu vật từ Bennu đáp xuống Trái Đất, nhiều lo ngại đã dấy lên về khả năng nó sẽ vô tình thả ra những sinh vật ngoài hành tinh nhỏ bé, nằm lẫn trong đá bụi.
Điều này bắt nguồn từ một phát biểu của TS. Jason Dworkin, nhà khoa học sứ mệnh OSIRIS-REx, khi ông thừa nhận đây là một sứ mệnh “trở về Trái Đất không hạn chế”.
Điều này có nghĩa là các mẫu được đem về từ tiểu hành tinh Bennu không có bất kỳ hạn chế nào, kể cả những phạm trù liên quan đến sinh học.
TS. Jason Dworkin trên tay một mẫu địa chất (Ảnh: Oxy).
Dẫu vậy, nhà khoa học OSIRIS-REx đã ngay lập tức trấn an rằng nhóm nghiên cứu không tìm thấy bất kỳ sự sống nào trên tiểu hành tinh Bennu trong thời gian nghiên cứu.
Thay vào đó, họ chỉ trông đợi vào việc tìm kiếm các “khối xây dựng sự sống”, điển hình như các axit amin quan trọng, có thể đóng vai trò nhất định để trở thành sự sống.
TS. Dworkin cũng không lo lắng về khả năng mầm bệnh có thể thoát ra môi trường và gây rắc rối, hoặc làm lây lan bệnh. Ông cho biết, bất kỳ vật chất nào tồn tại nào trên tiểu hành tinh cũng không phù hợp để sống sót trên Trái Đất, vì chúng đã tiến hóa trong một sinh quyển riêng biệt.
Ngoài ra, cũng phải kể tới việc mẫu vật sẽ được mở trong các cơ sở công nghệ cao với khả năng mô phỏng môi trường đặc biệt, nhằm hạn chế tối đa khả năng có vi khuẩn lạ xâm nhập.
Theo dự kiến, NASA sẽ công bố các phát hiện đầu tiên về mẫu vật của tiểu hành tinh Bennu vào ngày 11/10 tới đây. “Kho báu” quý giá sau đó sẽ được chia cho các tổ chức khoa học và cơ quan vũ trụ thế giới khác nhau để cùng khám phá.
Trong đó, NASA sẽ giữ 70% mẫu vật để phân tích trong nhiều năm tới. 25% sẽ được chia sẻ giữa hơn 200 nhà khoa học tại 35 cơ sở khác nhau. 4% được trao cho Cơ quan Vũ trụ Canada và 0,5% cho Cơ quan Thám hiểm Hàng không Vũ trụ Nhật Bản (JAXA).
(Theo Dân Trí)
